آنژلیک

آنژلیک

Angelica و به انگلیسی Angelique آمده است. به فرانسوي « حشیشۀ الملائک » و « سنبل ختایی » در کتب طب سنتی با نامهاي
و مترادف . Angelica archangelica L نام علمی آن ، Umbelliferae گفته میشود. گیاهی است از خانواده
میباشد. . Archangelica officinalis Hoffm آن

مشخصات

آنژلیک گیاهی است علفی دوساله بلند، ارتفاع آن متجاوز از یک متر است. معطر با برگهاي بزرگ داراي بریدگی و
تقسیمبنديشده، هریک از تقسیمات برگ نوكتیز دندانهدار میباشد. ساقه آن شیاردار استوانهاي به رنگ سبز مایل به قرمز.
گلهاي آن سفید به صورت چتر در انتهاي شاخه گلدهنده ظاهر میشود. از برگ و ساقه و ریشه آن در طب استفاده میشود.
این گیاه در مناطق شمالی اروپا، شبهجزیره اسکاندیناوي و کوهستانهاي مرکزي اروپا تا روسیه میانه انتشار دارد. در هندوستان در
کشمیر میروید. در شمال اروپا به عنوان گیاه سبزي خوراکی مورد توجه است و کاشته میشود و ریشههاي آن را به صورت خام یا
پخته میخورند. در سایر مناطق اروپا علاوه بر خوراکی بودن از خاصیت خوشبو بودن آن نیز در قناديها استفاده میشود و از میوه
استفاده میشود به علاوه خواص طبی آن در Ratafia d’angelique آن براي تهیه یک نوع نوشابه به نام

سطح وسیعی مورد توجه است و کاربرد دارد.
تکثیر آنژلیک از طریق کشت بذر آن صورت میگیرد به این ترتیب که بذر آن را در بهار در هواي آزاد و یا در پاییز در پناه شاسی
میکارند و پس از آن نهالهاي جوان را به مزرعه منتقل کرده و میکارند. معمولا چند ماه پس از کاشت نهالها آماده انتقال
میشوند، بنابراین کشت بهاره در پاییز به مزرعه منتقل میشود و کشت پاییزه در بهار منتقل میگردد.

ترکیبات شیمیایی

0 درصد اسانس روغنی فرّار دارد و / از نظر ترکیبات شیمیایی و مواد عامله، ریشه و قسمت زیرزمینی خشک آنژلیک در حدود 35
1) درصد اسانس یافت میشود. مواد عمده موجود در اسانس آنژلیک عبارتاند از بتا- فلاندرن 419 ] و به /2 -1 / در میوه آن ( 3
علاوه در اسانس ریشه آنژلیک که در هوا خشک شده باشد مواد د- آلفا- فلاندرن 420 ]، آلفا- پینن و هایدروکسی پنتادکانوئیک
اسید[ 421 ] و آلفا- متیل بوتیریک اسید[ 422 ] یافت میشود.
در ریشهها و ثمر آنژلیک چند فوروکومارین 423 ] نظیر آنژلیسین 424 ]، برگاپتن، کزانتوتوکسین 425 ] و … وجود دارد و به علاوه
. ]G .I .M .P اومبلیپرنین 426 ] و چند فنل 427 ] نیز در آن مشخص شده است
بررسیهاي شیمیایی جدیدتري نشان میدهد که کیفیت اسانس آنژلیک با شرایط اقلیمی محل رویش طبیعی آن ارتباط دارد، هر
چقدر ارتفاع از سطح دریاي محل رویش طبیعی آن بیشتر باشد، عطر بیشتر و با کیفیت بهتري میدهد.

آنژلیک وحشی 1. میوه آن
از گیاه آنژلیک 9 نوع ماده کومارین جدا شده است از جمله یک کومارین جدید به نام آرکیسین 428 ] در آن مشخص شده است
. ]S .G .I .M .P

خواص- کاربرد

آنژلیک معمولا در سال اول گل میدهد ولی چون ریشه آن رشد کافی نکرده برداشت ریشه در سال دوم انجام میگیرد و در آغاز
سال دوم ساقههاي فرعی سال اول را قطع میکنند و فقط ساقه اصلی میماند که رشد کافی بنماید و از ساقههاي قطعشده و برگهایی
که در خلال سال اول قطع شده نیز پس از خشک کردن استفاده میشود. میوه گیاه وقتی کاملا رسید که معمولا در اواخر تابستان
است، آماده برداشت میشود.
از نظر خواص ریشه آنژلیک و میوه آن محرك و نرمکننده سینه و معرق است و ریشه آن بخصوص مقوي، ضد تشنج، بادشکن،
خلطآور، قاعدهآور و معرق میباشد.

در فرانسه در مراجع طب سنتی آن دیار مرسوم بوده است که از دمکرده ریشه آنژلیک به نسبت 20 گرم ریشه خشک در یک لیتر
2 گرم به عنوان نیرودهنده و هاضم استفاده میکنند و از دمکرده میوه آن نیز به – آب جوش و یا از تنطور الکلی ریشه آنژلیک 10
عنوان مفرح و نیرودهنده خیلی استقبال میشود.
را نیز در بعضی اسناد به نام سنبل ختایی مینامند. . Angelica sylvestris L گونه
گیاهی است پایا به بلندي تا 150 سانتیمتر و معطر. این گیاه در اروپا و از جنوب غربی چین تا نپال در آسیا میروید.
قسمت نرم ریشه این گیاه به عنوان دارو مصرف میشود، جوشانده آن براي رفع بیحسی اعصاب، رفع گرفتگی در اعضاي بدن،
چیو]، سردرد، سرگیجه ناشی از سرماخوردگی و تورم در پاها به کار میرود. ] Arthritis روماتیسم و