اکلیل الجبل

اکلیل-الجبل

نام برده شده است. به « اکلیل الجبل » میگویند و در کتب طب سنتی با نام « رومارن » و باغبانها در تهران « اکلیل کوهی » به فارسی
، Labiatae گفته میشود. گیاهی است از خانواده Rosemary و به انگلیسی Romarin officinal و Romarin فرانسوي
میباشد. . Rosmarinus officinalis L نام علمی آن

مشخصات

1 متر میشود. برگهاي آن متقابل، باریک، دراز، نوكتیز و – گیاهی است چندساله به صورت درختچه کوچک که ارتفاع آن 2
کمی خشن است. روي برگ بدون کرك و سبز ولی پشت آن پوشیده از کرك پنبهاي و سفید است. گلهاي آن سفید مایل به
بنفش میباشد و در اواخر بهار از لابلاي برگها بیرون میآید. میوه آن چهار فندقه و به رنگ قهوهاي و سفت و گرد و تخم آن
کوچک که در داخل میوه است.
تمام برگ و شکوفه و اعضاي گیاه معطر و خوشبو و برگ و شکوفه آن کمی تلخ و تند است.
این گیاه در منطقه مدیترانه و بیشتر در سواحل مدیترانه ولی در عین حال در تپهها و ارتفاعات مناطق خشک صحرا نیز میروید. در
ایران اکلیل الجبل کاشته میشود.
تکثیر آن از طریق کشت بذر آن و قلمه آن در خزانه صورت میگیرد و روش قلمه معمولتر میباشد و پس از اینکه قلمهها
ریشهدار شدند در فصل مناسب به مزرعه اصلی

منتقل میشوند. روش کاشت این است که فاصله بین خطوط 1 متر و فاصله بین بوتهها روي خطوط 45 سانتیمتر گرفته شود.
برداشت سرشاخههاي نازك و برگ آن ممکن است سالی دو بار انجام شود، برگها که برداشت میشود براي اینکه اسانس آن از
دست نرود باید فورا پس از برداشت در محل سایه پهن شده و خشک شوند و به این ترتیب برگها رنگ سبز و بوي مطبوع تلخ و
شیرین خود را حفظ خواهند کرد.

ترکیبات شیمیایی

0 درصد). اسانس اکلیل /5 -1 / از نظر ترکیبات شیمیایی اکلیل الجبل داراي اسانس روغنی فرّار است (در گیاه تازه در حدود 5
الجبل شامل آلفا- پینن، سینئول 417 ]، بورنئول، کامفن و رزمارن 418 ] است. گلها و سرشاخهها گلدار و برگها و اسانس آن هم در
طب سنتی کاربرد دارد [والنزوئلا].

خواص- کاربرد

در تایوان، اکلیل الجبل به عنوان مهیج و سقطکننده جنین مورد توجه است و مصرف زیادتر از حد مجاز آن را سمّی میدانند. در
فیلیپین جوشانده برگهاي آن را به عنوان مقوي تونیک، بادشکن، محرك، معرق و قاعدهآور مصرف میکنند، ولی در مصرف
داخلی خیلی کم و به مقدار کم استعمال میشود. در استعمال خارجی آب خیسانده برگهاي آن براي شستوشوي چشم در موارد
ورمهاي ملتحمه زکامی به کار میرود و براي حمام کردن زنان که تازه وضع حمل کردهاند، به عنوان حمام معطر و همچنین براي
حمام کردن بیماران روماتیسمی و فلجها کاربرد دارد [دیگانگکو، پاردو دوتاورنا و کوئیزمبینگ . اسانس اکلیل الجبل براي
جلوگیري از ریزش مو مؤثر است [پاردو دوتاورنا]. و برگهاي آن به عنوان ادویه معطر در آشپزخانه به کار میرود [گررو*].
اکلیل الجبل از نظر طبیعت طبق نظر حکماي طب سنتی خیلی گرم و خشک است و خوردن آن براي سرفههاي رطوبی مزمن و
تنگی نفس و خفقان سرد و استسقاي زقی (زردآب در پرده صفاق شکم جمع شود) که با حرارت و عطش شدید توأم نباشد و براي
باز کردن گرفتگیها، انسداد کبد، طحال، پاك کردن ریه، تحلیل بادها، تسکین

اکلیل کوهی یا اکلیل الجبل
درد کبد، معالجه یرقان سوداوي، خرد کردن سنگ کلیه و مثانه، ازدیاد ترشح بول و حیض مفید است. ضماد آن براي تحلیل
ورمهاي مزمن مفید است و ضماد برگ آن از سایر اعضا قويتر است و اگر ضماد برگ آن را در موارد چشمدرد سرد به کار برند،
درد را کاهش میدهد.
اکلیل الجبل براي گرممزاجان مضر است از این نظر باید با سکنجبین خورده شود، مقدار خوراك آن تا 12 گرم و جانشین آن از
نظر خواص دارویی افسنتین است.
5 گرم برگ یا سرشاخه گلدار آن براي هزار گرم آب کافی است. در مواردي که نتیجه خوب – در مورد مصرف دمکرده آن 20
30 گرم برگ و سرشاخههاي گلدار آن در سرکه – گرفته شود این مقدار تا 50 گرم امکان افزایش دارد. خیسکرده 40

4 قاشق خورده شود به عنوان مدر براي ازدیاد ترشح بول و استسقا نافع است. – 2 روز بماند و پس از آن روزي 5 – رقیق که مدت 3
الکولاتور اکلیل الجبل: سرشاخههاي گلدار تازه اکلیل الجبل 1000 گرم، الکل 80 درجه 3000 گرم، عرق اکلیل الجبل 1000 گرم،
10 – مدت 4 روز بخیسانند و سپس در حمام ماریه تقطیر کنند تا جمع محصول تقطیرشده به 2500 گرم برسد. مقدار خوراك 20
گرم بسته به مورد در یک شربت مناسب ریخته روزانه خورده شود.
2 فنجان در روز به عنوان ضد – 5 گرم سرشاخه گلدار و گلهاي گیاه را در یک لیتر آب جوش دم میکنند و 3 – در فرانسه 10
اسپاسم در موارد آسم روزانه میخورند.
10 گرم گیاه اکلیل کوهی خشک را در یک لیتر سرکه رقیق خوب ریخته – همچنین به عنوان محرك در موارد سوءهاضمه 20
مدت یک شب میگذارند خیس بخورد و سپس صاف کرده و در هر وعده غذا یک لیوان از آن را میخورند.
2 فنجان در روز به عنوان ضد – در موارد گریپ نیز مرسوم است 60 گرم گیاه خشک را در یک لیتر آب جوش دم میکنند و 3
اسپاسم میخورند.